حرکت معکوس طلای جهانی و داخلی 

به گزارش صدای بورس،تصمیمات متناقض ترامپ در بحث تعرفه‌ها در دو ماه گذشته باعث سردرگمی بازارهای مختلف جهان شده است. شاید یکی از مهمترین موضوعاتی که پس از وضع تعرفه‌ها رخ داده، افت مداوم ارزش دلار آمریکاست که قاعدتا این امر به تقویت ارزش بازارهای کالایی منجر خواهد شد، با این حال شاهد افت قیمت بسیاری از کالاها از نفت گرفته تا فلزات پایه و محصولات کشاورزی بودیم و از آن عجیب تر افت همزمان قیمت طلا بود.

با این حال قیمت طلا مسیر خود را به سرعت باز یافته و اکنون شاهد رشد مجدد قیمت این فلز در بازارهای جهانی هستیم بطوریکه در لحظه تنظیم این گزارش، قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به ۳ هزار و ۲۰۳ دلار رسید که از جبران افت قیمت ناشی از وضع تعرفه‌ها در سه هفته پیش از آن حکایت دارد.

سرگیجه طلا با اقدامات ترامپ
براساس این گزارش، افزایش قیمت طلا در بازاهای جهانی در حالی است که شاخص دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر همچنان کاهشی است و در نزدیکی پایین ترین سطح سه ساله خود قرار گرفته که این امر طبیعتا از طلا حمایت می‌کند. توقف ۹۰ روزه تعرفه‌های ایالات متحده برای کشورهای مختلف دنیا از یک سو و تعرفه‌های متقابل ۱۴۵ درصدی در برابر چین، جهان را در برابر شرایط پیچیده ای قرار داده و اصلا مشخص نیست در ساعات پیش رو چه تغییراتی در بازارها اتفاق خواهد افتاد و مسیر آتی کالاهای مختلف چگونه خواهد بود، با این حال آنطور که کارشناسان به رویترز گفته اند، طلا هنوز گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاران است. واقعیت آن است که با اعلام معافیت برخی کالاها همچون لوازم الکترونیکی، گوشی‌های هوشمند و رایانه‌ها از تعرفه‌های متقابل رئیس جمهور ترامپ، ریسک پذیری در بازارهای مالی افزایش یافته است.
پیتر گرانت، استراتژیست ارشد فلزات می‌گوید: عدم اطمینان مداوم در مورد تجارت و تعرفه‌ها، ضعف دلار و بازدهی پایین‌تر بازارها، تمایل به حمایت از طلا را افزایش داده است. جنگ تجاری بین ایالات متحده و چین بازارهای جهانی را متلاطم کرده و سرمایه‌گذاران را به سمت طلا سوق داده که به طور سنتی به عنوان پوششی در برابر عدم اطمینان ژئوپلیتیک و اقتصادی تلقی می‌شود.
ترامپ روز یکشنبه هفته قبل اعلام کرد در هفته جاری نرخ تعرفه بر نیمه‌هادی‌های وارداتی را اعلام خواهد کرد. این امر فعالان بازار را در لب مرز قرار می‌دهد و فضا را برای تداوم افزایش قیمت طلا باقی می‌گذارد. این در حالی است که قیمت فلز زرد تا کنون در سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته و آن را به یکی از دارایی‌های با بهترین عملکرد در سال تبدیل کرده است. بر همین اساس، گلدمن ساکس با افزایش پیش‌بینی طلا تا پایان سال در محدوده ۳۷۰۰ دلار یکی از بالاترین پیش‌بینی‌ها را برای این کالا ارایه کرده است. تقاضای قوی‌تر از حد انتظار بانک مرکزی آمریکا و افزایش ریسک‌های رکودی که بر جریان‌های ورودی ETF تأثیر می‌گذارد، روی قیمت طلا اثرگذار خواهند بود.
این در حالی است که به نظر می‌رسد ترامپ در برابر کاهش ارزش دلار، دچار نوعی نگرانی است و قطعا سیاست‌های جبرانی را در این مسیر اتخاذ خواهد کرد. یکی از این سیاست‌ها کاهش تهاجمی و فوری نرخ‌های بهره فدرال رزرو خواهد بود که در این صورت باید منتظر تغییر فاز بازار طلا و سایر کالاها باشیم. با این حال ۹۰ روز دیگر با از سرگیری بازی‌های ترامپ بر سر تعرفه‌ها مجددا بازار دچار سرگیجه‌های جدید خواهد شد و این موضوعات موازی، پیش‌بینی‌ها را با احتمال بالای خطا مواجه می‌سازد و درنتیجه در بازار طلا، تحلیل‌های کوتاه مدت از اعتبار بالاتری برخوردار است. به خصوص آن که سرمایه‌گذاران همچنان نگران پیامدهای اقتصادی بالقوه ناشی از تشدید سریع جنگ تجاری ایالات متحده و چین هستند که به نوبه خود به عنوان یک عامل کلیدی در نظر گرفته می‌شود که همچنان زیربنای فلزات امن است.
در همین حال، چین در واکنش به تصمیم ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه کالاهای چینی به ۱۴۵ درصد، تعرفه‌های واردات آمریکا را به ۱۲۵ درصد افزایش داده و این امر باعث می‌شود قیمت طلا نزدیک به اوج ثبت شده در پیش از وضع تعرفه‌ها باشد. ایالات متحده هنوز چندین ماده غیرقابل جایگزین را از چین وارد می‌کند و به نظر می‌رسد این تحولات اعتماد اقتصاد ایالات متحده را نسبت به وضع تعرفه‌ها تضعیف کرده است. علاوه بر این، تشدید نگرانی‌ها در مورد رکود اقتصادی ایالات متحده، همراه با احتمالات قوی مبنی بر اینکه فدرال رزرو، چرخه کاهش نرخ بهره خود را به زودی از سر خواهد گرفت و هزینه‌های استقراض را حداقل سه بار در سال ۲۰۲۵ کاهش می‌دهد، روی دلار اثر خواهد گذاشت.
کریستوفر والر، رئیس فدرال رزرو در این باره به رویترز گفت: تعرفه‌های دولت ترامپ شوک قابل توجهی به اقتصاد ایالات متحده وارد کرده که ممکن است بانک مرکزی آمریکا را مجبور به کاهش نرخ بهره برای جلوگیری از رکود کند. به طور جداگانه، رافائل بوستیک، رئیس فدرال رزرو آتلانتا، خاطرنشان کرد که تعرفه‌ها می‌توانند فشار صعودی بر قیمت‌ها وارد کنند، با این حال فدرال رزرو نمی تواند در هیچ جهتی حرکت جسورانه انجام دهد. با این حال ترامپ اعلام کرده است که معافیت‌ها موقتی هستند و در هفته جاری از تعرفه‌های وارداتی نیمه‌هادی‌ها رونمایی خواهد شد. او همچنین تهدید کرد که در آینده ای نه چندان دور بر محصولات دارویی تعرفه وضع خواهد کرد. این امر همچنان به عدم اطمینان‌ها دامن می‌زند. به نظر می‌رسد قیمت طلا در آستانه افزایش بیشتر است. از منظر فنی، انعطاف‌پذیری صعودی یک شبه به زیر سطح ۳۲۰۰ دلار و حرکت صعودی متعاقب آن نشان می‌دهد که روند صعودی اخیر به خوبی تثبیت شده برای قیمت طلا هنوز به پایان نرسیده است.

افت شدید قیمت ارز و طلا در بازار داخل
در بازار داخل اما روند متفاوتی بر بازار طلا حاکم بود. در دوره متناظر با تعرفه‌های آمریکا بر کشورهای دنیا، قیمت طلا در ایران در پی پیش‌بینی یک توافق بین تهران و واشنگتن، روند کاهشی قابل توجهی را در پیش گرفت. قیمت هر گرم طلا در ایران از ۸ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان در اول امسال در پی افت قیمت دلار و تشدید فشار فروش در بازار طلا، روند کاهشی در پیش گرفته و به ۷ میلیون و ۵۵ هزار تومان در روز سه شنبه رسیده است.
این کاهش قیمت که البته بخش بیشتر آن در فاصله روزهای شنبه تا دوشنبه رخ داد، در پی انتشار اخبار مثبت از دورنمای گفت وگوهای دو طرف ایرانی و آمریکایی رخ داده و نشان می‌دهد در شنبه جاری که قرار است دور دوم نشست دو طرف برگزار شود، احتمالا بازار طلا و ارز آمادگی کاهش بیشتر را حفظ کند. این در حالی است که از ابتدای سال تا سه شنبه گذشته قیمت هر دلار آمریکا از ۱۰۵ هزار تومان به ۸۸ هزار تومان رسیده و این موضوع نیز روی قیمت طلا و سکه اثر گذاشته است، بطوریکه قیمت هر سکه تمام بهار آزادی در همین مدت با افت ۲۰ میلیون تومانی به ۷۳ میلیون و ۱۰۵ هزار تومان رسید. قیمت نیم سکه ۱۰ میلیون تومان کاهش را تجربه کرده و به ۵۰ میلیون تومان رسیده است.
کارشناسان بازارهای مالی معتقدند دلار پتانسیل آن را دارد تا به ۷۰ تا ۷۵ هزار تومان برسد و این موضوع در درجه دوم به میزان مراودات تجاری (صادرات نفتی و غیرنفتی) و سیاست‌های دولت در تنظیم بازار ارز بستگی دارد. در حال حاضر دولت نرخ پایه گمرکی کالاهای وارداتی را از ۲۸۵۰۰ تومان به ۶۸۷۰۰ تومان رسانده و این موضوع نشان می‌دهد علاقه‌ای به کاهش قیمت ارز از یک مرز مشخص به پایین تر را ندارد. از سوی دیگر سامانه ارز تجاری که محلی برای مراودات ارزی خریداران و فروشندگان ارز است، محدوده مشخصی از قیمت را بر مبنای حجم مبادلات ارزی نشان می‌دهد که این رقم در حال حاضر در حدود ۷۰ هزار تومان قرار دارد.
باید گفت این مرزهای مشخص ارزی نشان می‌دهد نباید انتظار یک ریزش قیمت برای دلار مثلا تا قیمت ۵۰ هزار تومان را در نظر گرفت و اگر قرار بر چنین تحولی باشد، نیازمند محرک‌های واقعی است که البته تجربه نشان داده چنین ریزش قیمت‌هایی در حوزه ارز تقریبا از محالات است و در خوشبینانه ترین حالت ممکن، قیمت ارز در نقطه ای تثبیت خواهد شد و برای مدتها شاهد ثبات بازار ارز باشیم. این مساله باعث می‌شود تحلیل بازار طلا و سکه آسان تر باشد، چراکه تنها مولفه موثر بر بازار، قیمت طلای جهانی است و با توجه به عرضه طلا در بازارهای آتی و قابلیت ردگیری قیمت‌ها در بازارهای جهانی، می‌توان به پیش‌بینی پذیری بازار داخلی نیز امیدوار بود.

• حمزه بهادیوند چگینی - روزنـامه‌نـگار

• شماره ۵۸۶ هفته نامه اطلاعات بورس